13.06.2023, 11:14 307
- İyunun 13-ü Beynəlxalq Albinizm Günüdür Albinizm anadangəlmə dəriyə rəng verən piqmentin olmaması ilə xarakterizə olunur. Piqmenti olmayan dəri isə günəş şüasına qarşı həssas olur. Cəmiyyətimizdə albinosları “fosforlu adam” da adlandırırlar. Bundan başqa onlarda anadangəlmə görmə problemi də olur. Albinos "albus", yəni "ağ" sözündən yaranıb.
AZƏRTAC-ın məlumatına görə əlamətdar gün 2014-cü il dekabrın 18-də BMT-nin Baş Assambleyası tərəfindən təsis olunub. Beynəlxalq Albinizm haqqında Maarifləndirmə Günü 2015-ci ildən etibarən hər il qeyd edilir.
Statistikaya görə, albinoslar Avropa ölkələrinin millətləri arasında nadir deyil, 20 min nəfərdən bir rast gəlinən haldır. Maraqlıdır ki, neqroid irqindən olanlar arasında onlara daha çox rast gəlinir. Genetiklərin araşdırmalarına görə, insanlarda albinizm geni əslində nadir deyil, sadəcə çox vaxt bu gen aktiv olmur. Təxminən hər 70 min nəfərdən birinin onun gizli daşıyıcısı olduğu təxmin edilir.
Kiçik etnik qruplarda qohum nikahlar nəticəsində albinizm yayılıb. Albinoslar fotofobi, görmə kəskinliyinin azalması, katarakta kimi göz xəstəliklərindən, həssaslıq və quru dəridən əziyyət çəkirlər. Günəş şüaları onların sağlamlığına mənfi təsir göstərdiyindən gecə həyatı yaşamaq məcburiyyətində qalırlar.
Albinizmdən əziyyət çəkənlərin zahiri görkəmi günümüzdə də gülüş doğuran yanlış mövhumatçı təsəvvürlər formalaşdırır. Həmin şəxslərə qarşı göstərilən ayrı-seçkilik onların marginallaşmasına və cəmiyyətdən təcrid olunmasına səbəb olur. Bəzi cəmiyyətlərdə mövhumatçılığın güclü təsiri altında kök atmış yanlış təsəvvürlər və əfsanələr albinizmdən əziyyət çəkənlərin həyatını təhlükəyə məruz qoyur. Bu qədim təsəvvür və əsatirlər bütün dünyada yayılıb.
BMT-nin İnsan Haqları Şurası bunu əsas götürərək, 2013-cü ildə dövlətləri albinizmdən əziyyət çəkənlərə qarşı ayrı-seçkiliyin bütün növlərini ləğv etmək üçün təsirli tədbirlər görməyə çağırıb.
Hazırladı: Mina RƏŞİD
