• Artıq üçüncü ildir ki, Kəlbəcər rayonunun torpaqları otlaq mövsümündə qoyunçuluq və arıçılıq təsərrüfatlarını cəlb edir.

Mayın sonundan fermerlər təsərrüfatlarını otlaqlara köçürməyə başladılar. Düzdür, hazırda onlar əlverişsiz hava şəraiti ilə üzləşirlər. Son bir neçə gündür yağan leysan yağışları fermerlərə və onların mal-qarasına problemlər yaradır. Buna baxmayaraq, məşhur Kəlbəcər balı və damazlıq qoyunlara tələbat yüksək olaraq qalır. Çoxlu alıcılar var və onlar keyfiyyətli məhsul üçün tələb olunan qiyməti ödəməyə hazırdırlar. Yerli fermerlərə gəlincə, onların satışdan layiqli gəlir əldə etmək imkanı var ki, bu da əlverişsiz hava şəraiti ilə bağlı çətinlikləri və əlavə xərcləri kompensasiya edir.

Kəlbəcərli fermer Nurəhməd Məmmədov haqqin.az-ın müxbirinə bildirib ki, bu mövsüm o, Kəlbəcərə 1100 baş damazlıq qoyun aparıb, onlar üçün 356 hektar otlaq sahəsini icarəyə götürüb. Məmmədov hər hektara görə iki manat ödəyir. Onun sözlərinə görə, yerli otlaqların bol bitki örtüyü sayəsində heyvanlar tez böyüyür və kökəlməyə başlayır.

“Kəlbəcər otlaqlarına köçmək üçün şərtlərdən biri də heyvanların yaxşıca yuyulmasıdır”, - deyə Məmmədov bildirib. “Bu, yaylaqlarda xəstəliklərin yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə edilir. Ancaq bütün əlavə xərcləri nəzərə alsanız belə, heyvanlar hələ də müəyyən mənfəət üçün satıla bilər. Məsələn, üç-dörd aylıq bir quzu 22 kiloqrama qədər çəki yığa bilər. Bir damazlıq qoyunu isə 400 manatdan yuxarı sata bilərəm. Yəni əlavə xərclərimiz belə kompensasiya edilir...”

Nurəhməd Məmmədov əlavə edib ki, hələ bu torpaqlar işğal olunmazdan əvvəl də Kəlbəcər-Laçın rayonu fermer təsərrüfatlarının mövsümi miqrasiyasının əsas ünvanı olub. Təsadüfi deyil ki, bu yerlərin demək olar ki, bütün əhalisi məhz heyvandarlıqla çörək qazanırdı.

Fermer Laçın-Kəlbəcər bölgəsində otlaqların münbitliyinin yüksəldilməsində mühüm rol oynayan, qoyunçuluğun inkişafına töhfə verən xüsusi növ otlaq bitkilərinin olduğunu da qeyd etdi.

“Xüsusi otlaq bitkiləri qoyunlar üçün daha qidalı və müxtəlif yem təmin edir”, - deyə fermer izah edib. “Bu, heyvanların sağlamlığı, böyüməsi və inkişafı baxımından vacibdir. Keyfiyyətli qidalanma qoyunlarda süd istehsalının artmasına və nəticədə quzuların daha intensiv böyüməsinə şərait yaradır”.

Laçınlı fermerlərdən biri bildirib ki, Laçın-Kəlbəcər bölgəsində qoyunların məhsuldarlığını, eləcə də süd məhsuldarlığını artıran xüsusi növ otlaq bitkiləri var ki, bu da quzuların tez süddən kəsilməsinə səbəb olur. Ona görə də bu otlaqlardan qoyunlara tələbat davamlı olaraq yüksəkdir.

12 yaşında Kəlbəcəri tərk edən və ərazidə abadlıq işləri başlayan kimi yenidən əraziyə qayıdan fermer “Qoyunlar 60-70 kiloqrama qədər çəki ala bilir” deyir. “Məsələn, bu yaxınlarda bir damazlıq qoyunu 600 manata satmışam”.

Arıçı Ramin Əhmədov da kəlbəcərlidir. O deyir ki, bu mövsüm bura 100 arı ailəsi köçürüb. Qoyunçuluq təsərrüfatlarından fərqli olaraq arılar üçün icarə haqqı ödənilir.

“Kəlbəcər mineral sular və çiçəklərlə də zəngindir”, - deyə Əhmədov əlavə edib. Hər ikisi keyfiyyətli yekun məhsul üçün vacibdir. Təsadüfi deyil ki, Kəlbəcər balı keyfiyyətinə görə digər növlərdən fərqlənir”.

Hazırda Kəlbəcər balının kiloqramı 50 manatdan satılır, qiyməti çeşidinə görə dəyişir. Əhmədov Kəlbəcər balı adı altında saxta və ya keyfiyyətsiz məhsulun bazara çıxarılmasından şikayətlənib.

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən Azeri Daily-yə verilən məlumata görə, Laçın və Kəlbəcərdə otlaq sahələri Şərqi Zəngəzur və Qarabağ iqtisadi rayonlarından olan keçmiş məcburi köçkünlərdən olan fermerlər üçün nəzərdə tutulub. Başqa rayonlardan fermerlər təsərrüfatlarını bura gətirmirlər.

Kəlbəcər otlaqlarına miqrasiya Daxili İşlər Nazirliyi ilə aktiv qarşılıqlı əlaqədə, eləcə də yerli idarələrin iştirakı ilə portal vasitəsilə həyata keçirilir.

Təsərrüfatların miqrasiyasından əvvəl otlaqlara çıxarılacaq arı ailələrinin və mal-qaranın sayı ilkin olaraq müəyyən edilir. Bu, hazırlıq və resurslara yeni yerdə pətəkləri və qoyun tövlələrini köçürməyə və qurmağa imkan verir.

Bundan əlavə, hər bir təsərrüfat üçün tələb olunan işçilərin sayı da əvvəlcədən müəyyən edilir.

Hazırladı: N.Qaramanlı