• Dünən, sentyabrın 25-də Xankəndi şəhəri yaxınlığındakı yanacaqdoldurma məntəqəsində partlayış baş verib. Hadisə nəticəsində çoxlu sayda ölən və yaralanan var. Bununla əlaqədar zərərçəkənlərə yardım göstərmək məqsədilə Ağdam-Əsgəran-Xankəndi yolu ilə təcili tibbi yardım maşınlarında, ilkin olaraq, 200 nəfərin müalicəsi üçün yanıq əleyhinə tibbi ləvazimatlar, sarğılar, əlcəklər, dərmanlar (spreylər, kremlər, ağrıkəsicilər, antibiotiklər və s.) göndərilib. Eyni zamanda, erməni təbliğatı bu fövqəladə vəziyyətdən öz məqsədləri üçün istifadə etmək qərarına gəlib. Belə ki, guya hadisədən zərər çəkənləri qurbanları çatdırmaq üçün Xankəndindən Ermənistana hava dəhlizi təşkil etmək çağırışları yayılır. Amma belə çağırışlar şübhə bizdə müəyyən şübhələr doğurur: həqiqətənmi zərərkələrlə bağlı hər hansı narahatlıq var, yoxsa bu, keçmiş xunta liderlərini, məsələn, Ruben Vardanyanı Qarabağdan xəlvətcə çıxarmaq cəhdidir? Zaman göstərəcək. Bu arada başqa məsələləri də müzakirə edək.

Ötən həftəsonu Xankəndi şəhərində elektrik enerjisi kəsilib. Lakin ermənilər bu “cinayəti” ittiham aktına əlavə etməyə vaxt tapmamış, gözlənilmədən elektrik enerjisinin verilişi bərpa olundu. Amma bu, tamamilə fərqli bir işıqdır - Azərbaycandan gəlir. Taleyin istehzası! Cəmi bir həftə əvvəl fəxrlə “türkün əlindən gələn yeməyi” qəbul etməyən insanlar indi evlərini “düşmən” işığı ilə işıqlandırırlar.

Reinteqrasiyanı qarşılayın!

Və bir gün əvvəl Xocalıda Azərbaycanın mərkəzi hökumətinin nümayəndələri ilə Qarabağ erməniləri arasında, xunta təslim olduqdan sonra, ikinci görüş oldu. Burada qeyd etmək vacibdir ki, Yevlaxda keçirilən ilk görüşdən sonra erməni təbliğatının saxta bəyanatlarının əksinə olaraq, Rusiya Sülhməramlı Kontingentinin (RSK) müvəqqəti məsuliyyət zonasının reinteqrasiyası erməni nümayəndə heyəti ilə rədd edilməsi mümkün olan təklif kimi deyil, konkret fakt kimi müzakirə olunur.

Gördüyümüz kimi, ilk addımlar təcili humanitar problemlərin həllinə yönəldilib. Xankəndinə ərzaq və yanacaq gətirilib.

İndi Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaşayan Ermənistan vətəndaşlarının təxliyyəsi davam edir. Burada dərhal qeyd-şərt qoymaq lazımdır - Azərbaycan silahı yerə qoymuş hərbi qulluqçulardan və ailə üzvlərindən başqa heç kimi öz ərazisini tərk etməyə məcbur etmir. Qalanları öz istəkləri ilə ayrılırlar. Bununla yanaşı, Bakı bildirir ki, Azərbaycan vətəndaşlığına qayıtmaq və ölkəmizin qanunları ilə yaşamaq istəyənlər qala və ya qayıda bilərlər.

Onların qayıdıb-qayıtmayacağı hələ də sual altındadır. İnsanlar qorxublar - və bu, şişirtmə deyil. Qarabağı tərk etmiş yaşlı erməni qadının rusiyalı jurnalistə “ən pisini gözləyirdik” dediyi videonu, yəqin ki, çoxlarınız görmüsünüz. Bu qadın heç də vəziyyəti dramatikləşdirmir - adi ermənilər heç də özlərini yalandan qorxmuş kimi göstərmirlər. Sadəcə iş orasındadır ki, uzun müddət erməni təbliğatının obyekti olduqlarından onlar israrla “azərbaycanlılar size qırmaq arzusundadırlar” deyiblər. Bu primitiv təbliğat 1915-ci il qondarma “erməni soyqırımı” ilə bağlı rəvayətlərə də söykənir. Beləliklə, ermənilərin, xüsusən də, Qarabağdakıların şüuru ​​onilliklər ərzində türkofobiyanın bir qatının digərinin üstünə vurulduğu qalın bir piroq kimidir. Bu cür hədə-qorxu mafioz strukturlara cinayətkar dəstənin liderlərinin, İrəvan siyasətçilərinin və diaspordan olan iş adamlarının şəxsi varlanmasını təmin edən “boz zona” yaratmaq üçün insanları girov saxlamağa imkan verib.

İndi tetris xuntası ağ bayraq asdığı ​​üçün insanlar qorxuları ilə baş-başa qalıblar. Ona görə də Azərbaycan tərəfi bir tərəfdən özünü qətiyyətli, digər tərəfdən isə son dərəcə həssas aparır. Biz hərbçilərimizə qarşı təxribatlardan və belə hallarda qaçılmaz olan ekssesdən çəkinirik. Bu, bir tərəfdən itkilərin qarşısını almağa imkan verir, digər tərəfdən isə bədxahlara bizi dinc əhaliyə qarşı zorakılıq hərəkətlərində ittiham etməyə ən kiçik səbəb də vermir.

Deməli, Bakı ermənilərin getməsinə mane olmur. Harada yaşayacaqlarını seçmək onların hüququdur. Mən şəxsən inanmıram ki, yaşı qırx beşdən aşağı olan ermənilər, yəni azərbaycanlılarla ünsiyyətdə təcrübəsi olmayanlar qalmaq istəsinlər. Bundan əlavə, heç də hamı Azərbaycan dilini öyrənmək istəmir. Lakin Ermənistanda həyat onlar üçün asan olmayacaq - orada onları heç kim gözləmir. Üstəlik, 1988-ci ilin dekabr zəlzələsindən zərər çəkənlər hələ də qoşqulardan və müvəqqəti sığınacaqlardan köçürülməyibsə, o zaman Qarabağ erməniləri necə və hara köçürüləcək? Rusiyaya gedənlər isə artıq Rusiyanın cənubunda - Krasnodar və Stavropol diyarlarında, Rostov vilayətində erməni icmasının azğınlığı fonunda əvvəlki səmimiyyətlə deyil, bütün bu illər ərzində artan narazılıqla qarşılanacaqlar. Axı Qarabağı tərk edən və Ermənistanda məskunlaşmaq istəməyən ermənilərin müəyyən hissəsi oraya köçmək istəyəcək. 1980-ci illərin sonu, 90-cı illərin əvvəllərində korfəhm erməni siyasətçiləri öz xalqını bax belə amansız taleyə məhkum etdilər.

Bu arada, Ermənistan cəmiyyətində İrəvan və Qarabağ erməniləri arasında düşmənçilik prosesi də dönməz şəkildə sürətlənir. Azərbaycanlılara və ruslara qarşı söyüşlər sürətlə trend olmaqdan çıxaraq iki erməni icması arasında qarşılıqlı ittihamlara yol açır.

Ermənistanın baş nazirinin aparat rəhbərinin müavini Taron Çaxoyan öz Facebook səhifəsində Ermənistandakı Qarabağ klanının əməllərini şərh edərək yazıb: “Qarabağ onlara lazım deyildi, Qarabağ sadəcə quldurluq vasitəsi, insanların gözünü və ağzını onların soyğunçuluğuna bağlamaq üçün bir yol idi”.

Qarabağlı “fəal” Artur Osipyan qeyri-qanuni xunta liderlərinə müraciət edərək “Yerablurun qanı sizin boynunuzda Bako Saakyan, sizin və Serj Sarkisyandan tutmuş Robert Köçəryana kimi generallarınızın üzərindədir” deyib.

“Məni rahat buraxın, mən öz ölkəmdəyəm”, - İrəvan sakini olan gənc ana etiraz aksiyalarının iştirakçıları olan zəhlətökən revanşistləri və Qarabağ ermənilərini silkələyir, küçələrdəki insanları onlara qoşulmağa çağırır.

Və nəhayət, Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyanın bəyanatı çox açıqdır. “Biz bu tarixi şansdan istifadə etmək istəyirik. Əbədi müharibə heç kimə lazım deyil. Biz buna hazırıq”, - deyə o, İctimai Televiziyanın efirində bildirib. Bu, yaxşı bəyanatdır. Simonyan əslində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin antiterror tədbirlərinin uğurunu şans adlandırıb.

Eyni zamanda revanşist təbəqə hələ qalacaq. Elə indi də kiminsə statusuna rast gəldim ki, ermənilərin Ermənistana indiki təxliyəsi yenidən qruplaşmadan başqa bir şey deyil... Bununla belə, xəstəhal adamların düşüncələrini nə abstrakt hesab etsək də, lüzumsuz illüziyalara da qapılmaq olmaz. Heç kimə sirr deyil ki, Ermənistan hökuməti hərbi büdcəsini artırır. Qarabağ yükünü atmaq türklərə nifrət ideyasını əbədi olaraq atmaq demək deyil. Bu baxımdan bəlkə də əsas suallardan biri belədir: Ermənistanın tarix dərsliklərində Qarabağ avantürası necə təsvir olunacaq? Bundan çox şey asılıdır.

Murad ABİYEV

Caliber.Az