• Dünyanın hər yerində pedaqoqlar nəsillər boyu əks-səda doğuran seçimlər edirlər - meşələrin qorunmasından tutmuş şeirlərin yazılmasına, körpülərin qurulmasından dinc seçkilərin keçirilməsinə qədər bütün məsələlərə təsir göstərirlər. Bu fikri ifadə edən BMT Baş katibinin müavini Əminə Məhəmmədin sözlərinə görə, müəllimlər “təhsilin döyünən ürəyi, davamlı inkişafın təməl daşı və gələcəyimizin keşikçiləridir”.

Çilinin Santyaqo şəhərində UNESCO-nun himayəsi altında keçirilən Müəllimlərin Ümumdünya Sammitinin açılışında çıxış edən Baş katibin müavini dərinləşən müəllim böhranını həll etmək üçün təcili qlobal tədbirlər görməyə çağırıb. O qeyd edib: “Gəlin müəllimlərin cəmiyyətdə mühüm rolunu onların və gələcək nəsillərin layiq olduğu siyasət və hörmətlə şərəfləndirək”. O, bütün dünyada təhsil işçilərini dəstəkləmək və təhsil sistemlərini gücləndirmək üçün beşbəndlik planın hazırlandığını diqqətə çatdırıb.

BMT Baş katibinin müavini xəbərdarlıq edib ki, dünya Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri üzrə irəliləyişə təhlükə yaradan “dərinləşən müəllim böhranı” ilə üz-üzədir. O, 2030-cu ilə qədər ümumdünya təhsil hədəflərinə çatmaq üçün lazım olan 44 milyon pedaqoqun qlobal miqyasda çatışmazlığı faktını ciddi problem adlandırıb.

UNESCO-nun Baş direktoru Odri Azule də sammitdəki çıxışında problemin mürəkkəbliyini vurğulayıb: “Heç bir ölkə təkbaşına gördüyümüz boşluqları aradan qaldıra bilməyəcək və bizi burada - Santyaqoda bir araya gətirən də budur”. O, böhranın arxasında duran çoxsaylı səbəbləri sadalayıb: aşağı və tez-tez gecikdirilən maaşlar, qocalmış müəllim işçi qüvvəsi, uyğun resurslar olmadan məktəbə qəbulun artması və xüsusən STEM sahəsində davamlı gender bərabərsizlikləri. Bu problemlərin həlli səviyyəli rəhbərlər və aydın düşüncə tələb edir.

2030-cu ilə qədər qlobal təhsil məqsədlərinə çatmaq üçün dünya ölkələri 44 milyon müəllimi işə götürməlidir ki, bu da Çili əhalisinin iki qatından çoxdur. Bununla belə, irəliləyiş əvəzinə tənəzzül müşahidə olunur.

Əminə Məhəmməd təhsildə aşağı maaş, ağır iş yükü və peşəkar inkişafın olmamasını əsas gətirərək bildirib: “Çox sayda gənc müəllim pedaqoji fəaliyyətin ilk illərində bu sektoru tərk edir. Nəhayət, biz müəllimlərdən qeyri-mümkün olanı - onlara lazım olan alətlər, inam və şərait olmadan gələcəyi qurmağı tələb edirik”.

O əlavə edib ki, 2030-cu ilə qədər ehtiyac duyulan müəllimlərin işə götürülməsinin dəyəri hər il 120 milyard dollar qiymətləndirilir. Lakin təhsilin maliyyələşdirilməsi zəifləyir. “Dünya əhalisinin 40 faizindən çoxu hökumətlərin təhsil və ya səhiyyədən daha çox borc faizlərinin ödənilməsinə xərclədiyi ölkələrdə yaşayır”, -deyə Baş katibin müavini xəbərdarlıq edib. Onun sözlərinə görə, 2023-2027-ci illər arasında təhsilə yardımın 25 faiz azalacağı proqnozlaşdırılır, keçən il isə bu sahədə 12 faiz azalma qeydə alınıb. (AZƏRTAC)